300.อะไรคือการรู้ทุกข์

บรรยายเมื่อ 11-06-2565

 

300.อะไรคือการรู้ทุกข์

 

เวลาเราพูดคำว่าปฏิบัติธรรม เราคิดถึงอะไรกันบ้าง?

 

ต้องรู้สึกตัว ต้องมีสติ ต้องมีสมาธิ ต้องมีความสามารถพิเศษบางอย่างในการเห็นสภาวธรรม ต้องไม่หลง สติต้องเร็ว สมาธิต้องแน่น ศีลต้องดี และอื่นๆอีกมากมาย ที่เราแต่ละคนอ่านอะไรมา ฟังอะไรมา แล้วเราก็เอาเข้ามา เพื่อจะมีหรือจะเป็นแบบนั้นให้ได้

 

เหล่านี้คือสิ่งที่เราทุกคนมีอยู่และเป็นอยู่ เมื่อเราคิดถึงคำว่าปฏิบัติธรรม

 

แล้วเราก็สามารถที่จะท่องจำ พูดได้ปร๋อเหมือนนกขุนทองว่า พระพุทธเจ้าสอนเรื่อง “อริยสัจ 4” “รู้ทุกข์ รู้เหตุแห่งทุกข์ รู้จักความดับทุกข์ รู้จักทางสู่ความพ้นทุกข์”

 

ท่องได้อย่างเดียว แต่ไม่เข้าใจ

 

พอท่องอย่างเดียวแต่ไม่เข้าใจ คำว่าปฏิบัติธรรม มันก็เลยกลายเป็นสิ่งทั้งหมดแบบที่ผมบอกในตอนต้นเมื่อกี้นี้

 

ถ้าเราเข้าใจคำว่า “รู้ทุกข์” ของพระพุทธเจ้าที่ท่านสอนว่าคืออะไร เราจะเข้าใจว่า หน้าที่ของเราคืออะไรกันแน่

 

อะไรที่เรียกว่า ทุกข์?

 

ถ้าเรานิยามสิ่งที่เรียกว่า ทุกข์ คือสิ่งที่เกิด แล้วก็ดับ คือสิ่งที่ไม่เที่ยง ทนอยู่สภาพเดิมไม่ได้ ควบคุมบังคับบัญชาไม่ได้ เป็นไปตามเหตุและปัจจัย

 

อะไรคือทุกข์บ้าง?

 

ใช่แค่ความรู้สึกทุกข์ไหม ใช่แค่ความไม่สบายกาย ไม่สบายใจไหม

 

ความสุขเกิดแล้วดับไหม สติเกิดแล้วดับไหม สมาธิเกิดแล้วดับไหม ปัญญาเกิดแล้วดับไหม

 

ท่านบอกว่าให้ “รู้ทุกข์”

ไม่ได้บอกให้ “มีทุกข์”

เข้าใจที่ผมพูดไหม?

 

คำถามของผมคือ เราทำอะไรกันอยู่นักปฏิบัติธรรมทั้งหลาย เราพยายามมีทุกข์...เหลือเชื่อนะ เราพยายามมีสิ่งที่มันเป็นตัวทุกข์

 

เราฟังแล้วคงจะงงว่า แล้วเราจะปฏิบัติธรรมกันยังไง

 

เราต้องวางของเก่าทั้งหมดที่เราเคยรู้มาทิ้งลงไปก่อน ลืมทั้งหมดที่เคยรู้มา แล้วลองเริ่มที่นี่ เริ่มที่อริยสัจ 4 นี้

 

ท่านบอกให้รู้ทุกข์ นั่นหมายความว่า #รู้ทุกสิ่งทุกอย่างที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับชีวิตนี้

 

ไม่ว่ามันจะคือความทุกข์ ไม่ว่ามันคือความสุข ไม่ว่ามันจะเป็นความรู้สึกตัว ไม่ว่ามันจะเป็นความปกติ ไม่ว่ามันจะเป็นความรู้เนื้อรู้ตัวที่เป็นสมาธิ หรือไม่ว่ามันจะเป็นสิ่งที่เรียกว่าปัญญาที่เกิดขึ้นในจิตใจ และอื่นๆอีกมากมายที่ไม่มีบัญญัติ แค่รู้ว่าสิ่งเหล่านั้นเกิดขึ้นได้ไหม

 

...

 

ทุกวันนี้เราไม่ได้รู้ทุกข์ นักปฏิบัติธรรมเรา พอฟุ้งซ่าน เรารีบไปนั่งสมาธิ เรากลัวความฟุ้งซ่านมาก

 

เราเห็นหัวใจเราไหม ว่าแท้จริงเราไม่เคยรู้ทุกข์เลย

 

เรามีหัวใจที่ปนเปื้อนไปด้วยไอเดียต่างๆที่เราได้รับมา เกี่ยวกับว่าการปฏิบัติธรรมนั้น ว่ามันคืออะไร มันต้องทำอย่างนี้ ต้องทำอย่างนั้น ต้องมีอย่างนี้ ต้องมีอย่างนั้น ต้องไม่มีอย่างนั้น ต้องไม่มีอย่างนี้ เต็มหัวสมองเราไปหมด

 

แล้วสิ่งเหล่านั้นนั่นแหละ ที่ทำให้เราหลุดออกจากการรู้ทุกข์ หลุดออกจากข้อแรกของอริยสัจ 4

 

แต่เราบอกว่า ที่เรากำลังทำอยู่เนี่ยก็เพื่อวันนึงจะแจ่มแจ้งอริยสัจ 4 มันเป็นไปได้ยังไง เรายังไม่ได้ทำเลย

 

มันเป็นไปไม่ได้ เพราะว่าเราเดินถนนคนละเส้น เราไปไหนก็ไม่รู้ ผมก็ไม่รู้เหมือนกัน แต่ไม่มาเส้นอริยสัจ 4

 

เส้นที่เราไป ถ้าผมพอจะรู้ ก็คือเส้นของสังสารวัฏ ไม่ว่ามันจะดูดีแค่ไหนก็ตาม มันก็คือสังสารวัฏ

 

เพราะมันมีเราคนนึงกำลังจะทำอะไรบางอย่าง เพื่อจะได้อะไรบางอย่างตลอดเวลา

 

กระทำอะไรบางอย่าง เพื่อจะหนีอะไรบางอย่างตลอดเวลา

 

กระทำอะไรบางอย่าง เพื่อจะแก้ปัญหาอะไรบางอย่างตลอดเวลา

 

เราไม่เคยแค่รู้ทุกข์

 

เราไม่เคยเข้าใจโครงสร้างทั้งหมดของชีวิตนี้ ว่ามันคืออะไร แค่นั้น เราไม่เคยทำเรื่องแบบนั้น

 

พิจารณาให้ดี ถ้าเราเข้าใจคำว่ารู้ทุกข์ของพระพุทธเจ้าอย่างแจ่มแจ้ง ว่ามันคืออะไร

 

ชีวิตอันแสนพะลุงพะลังของเรา เกี่ยวกับเมื่อเราคิดถึงว่าเราจะปฏิบัติธรรมนั้น มันจะหล่นหายลงไปอย่างมากมายมหาศาลเลย

การรู้จักตัวเอง การรู้ทุกข์ เป็นหน้าที่ของเราเพียงแค่คนเดียวเท่านั้น

 

และเมื่อเราเข้าใจอย่างนี้ เราจะไม่มีวันถูกหลอกอีกต่อไป เราจะไม่ถูกพระหรอก เราจะไม่ถูกอาจารย์หลอก เราจะไม่ถูกคนที่เราเชื่อถือหลอก เราไม่ถูกความงมงายหลอกหลอนเรา เราจะไม่ถูกความกลัวหลอกหลอนเรา

 

มนุษย์เราตกอยู่ภายใต้สิ่งเหล่านี้มานานแสนนานแล้ว

 

และถ้าเรายังไม่เข้าใจที่ผมพูดถึงเกี่ยวกับการรู้ทุกข์ในอริยสัจ 4 เราจะถูกหลอกต่อไปเรื่อยๆ

 

แค่รอว่าวันไหนที่ความถูกหลอกนั้นจะเปิดเผยออกมา

 

#Camouflage